معرفی ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا؛ رتبه بندی جهانی 2025

پاسپورت، تنها یک دفترچه ی ساده نیست! این سند کوچک، کلید ورود به جهان و یکی از مهم ترین ابزارهای تعیین کننده ی آزادی سفر افراد است. اما آیا همه ی گذرنامه ها قدرت یکسانی دارند؟ قطعاً نه! برخی از کشورها پاسپورت هایی دارند که دارنده ی آن ها می تواند بدون دردسر به ده ها یا حتی صدها کشور سفر کند؛ در حالی که برخی دیگر به قدری ضعیف اند که تقریباً در هیچ کجا بدون ویزا پذیرفته نمی شوند. اما کدام کشورها دارای ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا هستند؟ در این مقاله از مجله گردشگری مای سفر به بررسی پاسخ این سوال می پردازیم.

چرا قدرت پاسپورت مهم است؟

ارزش پاسپورت یعنی میزان آزادی سفری که یک کشور برای شهروندانش فراهم می کند. هرچه پاسپورت یک کشور قدرتمندتر باشد، دارنده آن می تواند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزای فرودگاهی به کشورهای بیشتری سفر کند.

این ارزش تحت تأثیر عواملی مانند قدرت اقتصادی، جایگاه دیپلماتیک، امنیت داخلی و روابط بین المللی کشور صادرکننده قرار دارد. در واقع، پاسپورت معتبر به معنای فرصت های بیشتر برای تجارت، تحصیل و گردشگری بدون محدودیت های سخت گیرانه ویزایی است.

چه عواملی باعث تعیین ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا می شوند؟

قدرت یک پاسپورت، صرفاً به تعداد صفحات آن یا رنگ جلدش بستگی ندارد! آنچه ارزش یک پاسپورت را مشخص می کند، میزان دسترسی بدون ویزا به کشورهای مختلف و جایگاه دیپلماتیک کشور صادرکننده آن است. در ادامه، مهم ترین عواملی که باعث می شوند یک پاسپورت به عنوان ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا شناخته شود، را بررسی می کنیم:

تعداد کشورهایی که می توان بدون ویزا به آن ها سفر کرد

مهم ترین معیار در رتبه بندی پاسپورت ها، تعداد کشورهایی است که دارنده آن می تواند بدون دریافت ویزا یا با ویزای فرودگاهی به آن ها سفر کند. کشورهای دارای پاسپورت های قوی مانند ژاپن، سنگاپور و آلمان، امکان ورود به بیش از ۱۹۰ کشور را بدون ویزا فراهم می کنند. در مقابل، دارندگان پاسپورت ضعیف مانند افغانستان یا سوریه، برای ورود به اکثر کشورها نیاز به طی کردن فرآیند سخت ویزا دارند.

قدرت اقتصادی کشور صادرکننده پاسپورت

کشورهایی با اقتصاد قوی، معمولاً پاسپورت های با ارزش تری دارند. دلیل آن ساده است: کشورهای ثروتمند روابط دیپلماتیک گسترده تری برقرار می کنند و کمتر نگران مهاجرت غیرقانونی شهروندانشان هستند.

به همین دلیل، کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا، کانادا و استرالیا، با ارزش ترین پاسپورت دنیا را دارند. از سوی دیگر، کشورهای با اقتصاد ضعیف، معمولاً پاسپورت هایشان با محدودیت های بیشتری مواجه اند.

روابط دیپلماتیک و جایگاه بین المللی کشور

کشورهایی که روابط خارجی قوی و توافق های بین المللی متعددی دارند، معمولاً پاسپورت های قدرتمندتری صادر می کنند. سیاست خارجی، عضویت در سازمان های بین المللی و توافق نامه های ویزایی، همگی تأثیر مستقیمی بر قدرت پاسپورت دارند. مثلاً کشورهای عضو اتحادیه اروپا، به دلیل سیاست های مشترکشان، با ارزش ترین پاسپورت دنیا را دارند.

امنیت و ثبات داخلی کشور

کشورهایی که درگیر جنگ، مشکلات داخلی یا بحران های سیاسی هستند، معمولاً ضعیف ترین پاسپورت دنیا را دارند. چراکه دیگر کشورها از پذیرش اتباع این کشورها به دلیل خطرات مهاجرت غیرقانونی، جرایم سازمان یافته یا مشکلات پناهندگی خودداری می کنند.

به همین دلیل، کشورهایی مانند افغانستان، یمن و سوریه معمولاً در پایین ترین رتبه های جدول پاسپورت های جهان قرار دارند.

میزان مهاجرت غیرقانونی و تخلفات بین المللی

کشورهایی که شهروندانشان درگیر مهاجرت غیرقانونی، جرایم بین المللی یا نقض قوانین مهاجرتی هستند، معمولاً با محدودیت های بیشتری مواجه می شوند. به همین دلیل، برخی کشورها سیاست های سخت گیرانه تری برای اعطای ویزا به دارندگان پاسپورت های خاص اتخاذ می کنند.

کدام سازمان جهانی گذرنامه ها را رتبه بندی می کند؟

یکی از معتبرترین سازمان هایی که به رتبه بندی پاسپورت های جهان می پردازد، مؤسسه هنلی و شرکا (Henley & Partners) است. این مؤسسه، شاخصی به نام Henley Passport Index را ارائه می دهد که بر اساس داده های به روز انجمن بین المللی حمل ونقل هوایی (IATA) و تحلیل های تخصصی، گذرنامه های ۱۹۹ کشور را به فهرستی از ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا رتبه بندی می کند.

هنلی پاسپورت ایندکس (مرجع معتبر رتبه بندی گذرنامه ها)، بیش از ۱۸ سال است که به طور مستمر شرایط ویزایی کشورهای مختلف را بررسی می کند. این سیستم با در نظر گرفتن تغییرات سیاسی و اقتصادی در روابط بین المللی، تاثیر این تغییرات را بر قدرت گذرنامه ها و توانایی سفر دارندگان آن ها تحلیل می کند.

نحوه امتیازدهی در شاخص هنلی

در این سیستم، هر گذرنامه بر اساس تعداد کشورهایی که بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزای فرودگاهی در دسترس دارندگان آن است، امتیاز دریافت می کند. به عبارتی، هر چه دسترسی آزادانه به کشورهای دیگر بیشتر باشد، اعتبار پاسپورت نیز بالاتر خواهد بود.

این اطلاعات علاوه بر مقایسه سطح آزادی سفر شهروندان، می تواند برای سیاست گذاران، شرکت های مهاجرتی و نهادهای اقتصادی نیز مفید باشد.

تأثیر تغییرات سیاسی و دیپلماتیک

از آنجایی که قدرت پاسپورت رابطه مستقیمی با روابط بین المللی و سیاست های خارجی کشورها دارد، تغییرات سیاسی، تحریم ها، توافقات بین المللی و حتی بحران های جهانی می توانند تأثیر بسزایی در جایگاه های ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا داشته باشند. برای مثال، امضای معاهدات جدید یا لغو قراردادهای ویزایی می تواند به سرعت رتبه یک کشور را در شاخص هنلی تغییر دهد.

ضعیف ترین پاسپورت دنیا متعلق به کدام کشور است؟

هر سال، فهرست ضعیف ترین پاسپورت دنیا تغییرات جزئی دارد، اما معمولاً نام یک کشور همیشه در انتهای این لیست قرار می گیرد: افغانستان.

پاسپورت افغانستان رتبه یک ضعیف ترین پاسپورت دنیا را دارد. دارنده این پاسپورت تنها می تواند به کمتر از ۳۰ کشور بدون ویزا یا با دریافت ویزای فرودگاهی سفر کند. این رقم در مقایسه با لیستی از با ارزش ترین پاسپورت دنیا که به بیش از ۱۹۰ کشور دسترسی دارند، بسیار ناچیز است.

دلایل ضعف پاسپورت افغانستان:

• بی ثباتی سیاسی و جنگ های طولانی مدت
• روابط دیپلماتیک محدود با سایر کشورها
• مشکلات اقتصادی و اجتماعی
• افزایش مهاجرت غیرقانونی که باعث محدودیت های بیشتر شده

علاوه بر افغانستان، کشورهای دیگری مانند عراق، سوریه، یمن و پاکستان نیز در پایین ترین رتبه های این فهرست قرار دارند.

با ارزش ترین پاسپورت دنیا کدام است؟

در سوی دیگر ماجرا، با ارزش ترین پاسپورت های دنیا به شهروندان خود آزادی بی نظیری در سفر می دهند. در سال های اخیر، کشورهای ژاپن و سنگاپور معمولاً در صدر لیست با ارزش ترین پاسپورت دنیا قرار داشته اند. دارندگان پاسپورت این کشورها می توانند به بیش از ۱۹۰ کشور بدون ویزا یا با ویزای فرودگاهی سفر کنند.

چرا پاسپورت ژاپن و سنگاپور این قدر قدرتمند است؟

• اقتصاد قوی و پایدار
• سیاست خارجی متعادل و روابط دیپلماتیک گسترده
• نرخ پایین جرم و جنایت
• کیفیت بالای زندگی و احترام جهانی به شهروندان این کشورها

پس از ژاپن و سنگاپور، پاسپورت کشورهای اروپایی مانند آلمان، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه نیز در رتبه های بالای فهرست با ارزش ترین پاسپورت دنیا قرار دارند.

با ارزش ترین پاسپورت های جهان و میزان آزادی سفر آن ها

بر اساس جدیدترین رتبه بندی Henley Passport Index، گذرنامه های زیر در صدر لیست با ارزش ترین پاسپورت دنیا قرار دارند:

فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، سنگاپور، اسپانیا : امکان سفر به ۱۹۴ مقصد بدون ویزا
فنلاند، کره جنوبی، سوئد : امکان سفر به ۱۹۳ مقصد
اتریش، دانمارک، ایرلند، هلند : امکان سفر به ۱۹۲ مقصد
بلژیک، لوکزامبورگ، نروژ، پرتغال، بریتانیا : امکان سفر به ۱۹۱ مقصد
یونان، مالت، سوئیس : امکان سفر به ۱۹۰ مقصد
استرالیا، جمهوری چک، نیوزیلند، لهستان : امکان سفر به ۱۸۹ مقصد
کانادا، مجارستان، ایالات متحده آمریکا : امکان سفر به ۱۸۸ مقصد
استونی، لیتوانی : امکان سفر به ۱۸۷ مقصد
لتونی، اسلواکی، اسلوونی : امکان سفر به ۱۸۶ مقصد
ایسلند : امکان سفر به ۱۸۵ مقصد

رتبه و ارزش پاسپورت ایران در جهان

پاسپورت ایران در Henley Passport Index در رتبه ۹۴ جهانی قرار دارد و دارندگان آن امکان سفر به ۴۴ کشور را بدون نیاز به ویزای قبلی دارند. این رتبه بندی نشان دهنده تأثیر محدودیت های دیپلماتیک و شرایط سیاسی بر اعتبار گذرنامه ایرانی است.

با وجود اینکه پاسپورت ایران نسبت به برخی کشورهای هم رده، امکان ورود به مقاصد بیشتری را دارد، اما همچنان در فهرست ضعیف ترین پاسپورت دنیا قرار می گیرد. بسیاری از کشورها برای مسافران ایرانی شرایط سخت گیرانه ویزایی در نظر می گیرند که این موضوع، سفرهای بین المللی را برای شهروندان ایران چالش برانگیزتر می کند.

با پاسپورت ایران به چه کشورهایی می توان سفر کرد؟

با توجه به رتبه بندی Henley Passport Index، تعداد کشورهای بدون نیاز به ویزا برای ایرانیان، ۴۴ کشور است که دارندگان پاسپورت ایران می توانند بدون نیاز به ویزا یا با دریافت ویزای فرودگاهی سفر کنند. این کشورها به سه دسته تقسیم می شوند:

نوع ورود	کشورها
بدون نیاز به ویزا	ترکیه، ارمنستان، سریلانکا، ونزوئلا، اکوادور، عمان
ویزای فرودگاهی	لبنان، سوریه، مالدیو، تیمور شرقی، بولیوی، کومور، لائوس، نیپال، توگو، ماداگاسکار
ویزای الکترونیکی (eVisa)	هند، کنیا، ساحل عاج، رواندا، زامبیا، اوگاندا، ازبکستان، قرقیزستان، گابون، موزامبیک

تفاوت بین ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا چقدر است؟

تصور کنید یک نفر با پاسپورت افغانستان و فردی دیگر با پاسپورت ژاپن قصد دارند به یک سفر بین المللی بروند. دارنده پاسپورت ژاپن می تواند بدون دردسر برای خرید بلیط هواپیما تصمیم بگیرد و به بسیاری از کشورها سفر کند.

اما دارنده پاسپورت افغانستان احتمالاً باید برای گرفتن ویزا هفته ها یا حتی ماه ها منتظر مانده، مدارک مختلف ارائه دهد و حتی در نهایت با درخواست ردشده مواجه شود! این تفاوت تنها به سفر محدود نمی شود. پاسپورت های قدرتمند حتی روی فرصت های شغلی، مهاجرت و امنیت شهروندان نیز تأثیر بسیاری دارند.

پرسش های متداول درباره ضعیف ترین و با ارزش ترین پاسپورت دنیا