معرفی 8 تا از مهم ترین کاخ های تهران (از نمادهای پادشاهی تا اداری)

در این مقاله از مجله گردشگری مای سفر به بررسی برخی از معروف ترین کاخ های تهران می پردازیم. با ما همراه شوید تا به دنیای معماری خیره کننده، تزئینات هنرمندانه و تاریخ پرفراز و نشیب این کاخ ها سفر کنیم و با هویت فرهنگی و تاریخی تهران بیشتر آشنا شویم. این شما و این 8 کاخ باشکوه در دل تهران.

1. کاخ سعدآباد (جواهری سبز در قلب تهران)                      

کاخ سعدآباد یکی از باشکوه ترین کاخ های تهران و ایران است که در دامنه های سرسبز البرز و در میان درختان کهنسال دربند تهران قرار گرفته است. این مجموعه مجلل، نه تنها شکوه معماری پهلوی و قاجار را به نمایش می گذارد، بلکه با طبیعت دل انگیزش، فضایی آرام و رویایی را برای گردشگران فراهم می کند.

تاریخچه سعد آباد از اینجا شروع شد

سعدآباد از دوره قاجار به عنوان اقامتگاه تابستانی شاهان استفاده می شد. اما در دوره پهلوی توسعه پیدا کرد و به مجموعه ای از عمارت ها و کاخ های تهران تبدیل شد. رضاشاه و محمدرضا شاه هر دو از این کاخ برای زندگی و امور رسمی استفاده می کردند. پس از انقلاب اسلامی، این مجموعه به یکی از بهترین موزه های تهران تبدیل شد و حالا گردشگران می توانند آزادانه در میان شکوه تاریخی آن قدم بزنند.

سعد آباد خودش مجموعه ای از عمارات باشکوه است …

در مجموعه سعد آباد بیش از ۱۸ عمارت و بهترین کاخ های تهران وجود دارد که هرکدام به یکی از اعضای خاندان پهلوی اختصاص داشته است. معروف ترین آن ها، کاخ سبز و کاخ ملت (سفید) هستند.

کاخ سبز که به دلیل سنگ های مرمرش این نام را گرفته، اقامتگاه رضاشاه بوده و فضایی فوق العاده لوکس دارد. در مقابل، کاخ ملت، بزرگ ترین کاخ مجموعه است که به محمدرضا شاه و همسرش فرح اختصاص داشته و با سبک معماری اروپایی و ایرانی ترکیب شده است.

موزه های دیدنی کاخ سعد آباد

سعدآباد فقط یک مجموعه سلطنتی نیست، بلکه میزبان چندین موزه جذاب است:

• موزه هنرهای زیبا؛ با تابلوهای ارزشمند از هنرمندان ایرانی و خارجی
• موزه ظروف سلطنتی؛ نمایشگر ظروفی که دربار پهلوی از آن ها استفاده می کرد
• موزه خط و کتابت میرعماد؛ گنجینه ای از خوشنویسی های ارزشمند ایرانی
• موزه نظامی؛ پر از تجهیزات نظامی دوران پهلوی
• و چندین موزه دیگر که هر کدام یک تجربه خاص را به شما هدیه می دهند.

اطلاعات کاربردی برای بازدید از سعد آباد به عنوان نگین کاخ های تهران

مکان: شمال تهران، خیابان ولیعصر، زعفرانیه
ساعات بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ (آخرین بلیط ساعت ۱۶ فروخته می شود)
قیمت بلیط: متفاوت برای ایرانیان و گردشگران خارجی
دسترسی: نزدیک ترین ایستگاه مترو، تجریش است. از آنجا می توانید با تاکسی یا پیاده به سعدآباد برسید.

2. کاخ گلستان (میراثی باشکوه از قلب تاریخ تهران)

کاخ گلستان، یکی از باشکوه ترین و قدیمی ترین کاخ های تهران است. این بنا در دل بافت قدیمی شهر و کنار بازار بزرگ تهران قرار گرفته است. گلستان در واقع زمانی مقر حکومتی پادشاهان قاجار بود و امروز نیز، یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری تهران و جزو میراث جهانی یونسکو است.

تاریخچه ای کاخ گلستان

قدمت کاخ گلستان به دوران صفویه می رسد، اما در دوره زندیه بازسازی شد و در نهایت در دوران قاجار به اوج شکوه خود رسید. این مجموعه، محل تاج گذاری پادشاهان قاجار و پهلوی اول بود و بسیاری از اتفاقات تاریخی مهم ایران در آن رقم خورد. ناصرالدین شاه، که به شدت تحت تأثیر فرهنگ اروپا بود، تغییرات زیادی در کاخ ایجاد کرد و ترکیبی از معماری ایرانی و غربی را در آن به نمایش گذاشت.

کاخ های دیدنی مجموعه گلستان

مجموعه گلستان که به عنوان مروارید دیگر کاخ های تهران شناخته می شود، خودش شامل چندین عمارت و تالار باشکوه است که هرکدام گنجینه ای از هنر، معماری و تاریخ ایران را در خود جای می دهند.

تالار آینه

یکی از معروف ترین بخش های کاخ، تالار آینه است که با آینه کاری های خیره کننده اش، تصویری شگفت انگیز را به نمایش می گذارد. این تالار به ویژه به دلیل تصویری که کمال الملک از آن نقاشی کرده، شهرت جهانی دارد.

ایوان تخت مرمر

در حیاط اصلی کاخ، ایوانی باشکوه به نام ایوان تخت مرمر قرار دارد که در آن تختی از سنگ مرمر زرد دیده می شود. این تخت، محل جلوس شاهان قاجار در مراسم رسمی و اعیاد مهم بود.

شمس العماره (از هنرمندانه ترین عمارت ها و کاخ های تهران)

این عمارت زیبا و پنج طبقه که به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد، اولین بنای مرتفع تهران بود و معماری آن تحت تأثیر بناهای اروپایی شکل گرفت. شاه از این عمارت برای تماشای تهران و باغ های سلطنتی استفاده می کرد.

تالار سلام و موزه مخصوص

در تالار سلام، که محل پذیرایی رسمی شاهان از مهمانان خارجی بود، یکی از مهم ترین گنجینه های هنری کاخ گلستان قرار دارد. اینجا موزه ای از اشیای ارزشمند تاریخی، هدایای سلطنتی و جواهرات سلطنتی را در خود جای داده است.

اطلاعات کاربردی برای بازدید از کاخ های تهران در مجموعه گلستان

مکان: میدان ارگ، خیابان ۱۵ خرداد، تهران
ساعات بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۱۷
قیمت بلیط: متفاوت برای ایرانیان و گردشگران خارجی (ورودی مجموعه + هزینه جداگانه برای هر عمارت)
دسترسی: متروی ۱۵ خرداد نزدیک ترین ایستگاه به کاخ گلستان است. از آنجا می توانید با چند دقیقه پیاده روی به کاخ برسید.

3. کاخ نیاوران (اقامتگاه محمدرضا شاه پهلوی)

در قلب منطقه خوش آب و هوای نیاوران، یکی از زیباترین کاخ های تهران قرار دارد. کاخ نیاوران که در میان باغی سرسبز و چشم نواز قرار گرفته، آخرین محل اقامت خاندان پهلوی پیش از انقلاب است.

نگاهی به تاریخ کاخ نیاوران

قدمت این منطقه به دوران قاجار باز می گردد. یعنی زمانی که شاهان این سلسله از نیاوران به عنوان اقامتگاه ییلاقی استفاده می کردند. اما کاخی که امروزه در این مجموعه دیده می شود، در دوره پهلوی دوم ساخته شد و به عنوان محل زندگی محمدرضا شاه، همسرش فرح دیبا و فرزندانشان مورد استفاده قرار گرفت. این کاخ تا سال ۱۳۵۷ همچنان محل سکونت خانواده سلطنتی بود و بعد از انقلاب به موزه تبدیل شد.

کاخ نیاوران دارای معماری مدرن با روح ایرانی است

این کاخ با طراحی متفاوتش، یکی از خاص ترین کاخ های سلطنتی ایران محسوب می شود. بنای مورد بحث در واقع ترکیبی از معماری مدرن و هنر سنتی ایرانی است که با تزئینات فاخر داخلی، فرش های نفیس و آثار هنری ارزشمند، فضایی مجلل و منحصربه فرد را خلق کرده است. یکی از ویژگی های جالب این کاخ، سقف متحرک آن است که در زمان پهلوی قابلیت باز و بسته شدن داشت.

کاخ های مجموعه نیاوران

این مجموعه به تنهایی تعداد زیادی از کاخ های تهران را در خود جای داده است:

کاخ اصلی نیاوران

بزرگ ترین و مهم ترین ساختمان این مجموعه، کاخ نیاوران است که محل زندگی رسمی محمدرضا پهلوی و خانواده اش بود. این کاخ دارای تالارهای مختلفی است، از جمله:

• تالار پذیرایی؛ با لوسترهای باشکوه و دکوراسیون لوکس
• اتاق نشیمن؛ با مبلمان مدرن و تابلوهای هنری ارزشمند
• اتاق فرح دیبا؛ پر از وسایل شخصی و طراحی های خاص
• اتاق خواب شاه و ملکه؛ که هنوز وسایل آن ها در همان حالت سابق باقی مانده است

کاخ صاحبقرانیه (اقامتگاه ناصرالدین شاه)

یکی از زیباترین بخش های این مجموعه، عمارت صاحبقرانیه است که در دوران ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. این بنا که خود یکی از مهم ترین کاخ های تهران است، با معماری سنتی ایرانی، تالارهای آینه کاری شده و نقاشی های دیواری ارزشمند، حال وهوای خاصی دارد. در گذشته، این کاخ محلی برای جلسات خصوصی شاهان بود.

کوشک احمدشاهی

این عمارت زیبا که در میان باغی سرسبز قرار دارد، در دوران قاجار ساخته شد و محل اقامت تابستانی احمدشاه قاجار بود. معماری این بنا، ترکیبی از سبک ایرانی و اروپایی است و با حوض ها و باغچه های اطرافش، فضای بسیار دل نشینی را ایجاد کرده است.

موزه ها و گنجینه های تاریخی

مجموعه نیاوران علاوه بر کاخ های تاریخی، چند موزه ی جذاب را نیز در خود جای داده است:

• موزه خودروهای اختصاصی؛ شامل خودروهای قدیمی خاندان پهلوی
• موزه جهان نما؛ مجموعه ای از آثار هنری مدرن و باستانی از سراسر جهان
• کتابخانه اختصاصی فرح پهلوی؛ با معماری خاص و کتاب های ارزشمند

اطلاعات کاربردی برای بازدید

مکان: تهران، میدان نیاوران، خیابان باهنر
ساعات بازدید: هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۱۷
قیمت بلیط: ورودی مجموعه به همراه هزینه جداگانه برای هر بخش
دسترسی: مترو ندارد، اما می توانید با تاکسی یا اتوبوس های خط تجریش-نیاوران به راحتی به کاخ برسید.

معرفی کوتاه سایر کاخ های تهران

4. کاخ فرح آباد

کاخ فرح آباد، یادگاری از دوران قاجار است که به دستور مظفرالدین شاه، در منطقه فرح آباد تهران ساخته شده. طراحی این کاخ با الهام از کاخ تروکادرو پاریس، ترکیبی جالب از معماری اروپایی و ایرانی را نشان می دهد. با معماری نیم دایره ای و ایوان های متعدد، این کاخ در گذشته شامل سه بخش اصلی بود:

• محل زندگی کارکنان
• باغ های سرسبز
• یک استخر بزرگ.

اما بعد از قاجار، این کاخ مانند بسیاری از دیگر کاخ های تهران به حال خود رها شد و کم کم رو به فراموشی رفت. بعد از انقلاب، ابتدا کاربری نظامی پیدا کرد و بعدها به موزه نیروی دریایی سپاه پاسداران تبدیل شد. متأسفانه، امروز امکان بازدید عمومی از این کاخ وجود ندارد و فقط برای اهداف خاصی استفاده می شود.

5. کاخ باغ فردوس تهران

عمارت باغ فردوس یکی از جاذبه های فرهنگی و کاخ های تهران است که در منطقه تجریش قرار دارد. این عمارت به دستور محمدشاه قاجار ساخته شد، اما با مرگ او، ساخت آن نیمه کاره ماند. در طول سال ها، این باغ و عمارت آن دستخوش تغییرات زیادی شد و مالکیت های مختلفی را تجربه کرد.

 سرانجام، این مکان به موزه سینمای ایران تبدیل شد و عزت الله انتظامی، بازیگر پیشکسوت سینما، به عنوان اولین مدیر آن انتخاب گردید.

آدرس: تهران، خیابان ولی عصر، بعد از سه راه زعفرانیه، نرسیده به تجریش، باغ فردوس.

6. کاخ سنا

کاخ سنا، یکی از بناهای تاریخی و سیاسی تهران است، که در دوران پهلوی دوم و برای برگزاری جلسات مجلس سنای ایران ساخته شد. طراحی این کاخ با الهام از ساختمان های سنا در کشورهای اروپایی انجام شد و به عنوان یکی از نمونه های برجسته معماری مدرن ایران شناخته می شود.

معماری باشکوه و جزئیات منحصربه فرد آن، این کاخ را به یکی از بناهای شاخص تهران تبدیل کرده است. پس از انقلاب، کاخ سنا به عنوان یکی از مهم ترین کاخ های تهران کاربری جدیدی پیدا کرد و به محل برگزاری جلسات مجلس خبرگان قانون اساسی و سپس مجلس شورای اسلامی تبدیل شد.

7. عمارت حسین حداد

کاخ حسینحداد، که امروزه به موزه زمان معروف است، یکی از جاذبه های تاریخی و مهم ترین کاخ های تهران محسوب می شود. این بنای باشکوه در دوران قاجار و توسط حسین حداد، یکی از صنعتگران برجسته ایرانی، ساخته شد. او که علاقه مند به هنر و طراحی ایرانی بود، از بهترین استادان آن زمان برای ساخت این کاخ و تزئینات گچ بری آن استفاده کرد. جالب است بدانید که تکمیل گچ بری های این بنا حدود ۱۲ سال طول کشید.

کاربری کاخ حسین حداد پس از انقلاب

این بنا پس از انقلاب، توسط بنیاد مستضعفان تصرف شد. امروزه کاخ به موزه تماشاگه زمان تبدیل شده است و از بازدیدکنندگان میزبانی می کند. در این موزه، مجموعه ای از ساعت های مکانیکی، جیبی و ابزارهای زمان سنجی نگهداری می شود.

آدرس: تهران، خیابان ولی عصر، ابتدای خیابان سرلشکر فلاحی (زعفرانیه)، نبش چهارراه پرزین بغدادی، پلاک ۱۲.

8. عمارت مسعودیه تهران

بنای مسعودیه یکی از جالب ترین کاخ های تهران است که در دوره قاجار و به دستور مسعود میرزا، ملقب به ظل السلطان (پسر ناصرالدین شاه)، ایجاد شد. در واقع این عمارت به دلیل دستور ساختش توسط ظل السلطان، به نام او نام گذاری شد. مجموعه عمارت مسعودیه شامل بخش های مختلف زیر است:

• عمارت دیوان خانه
• سفره خانه
• حیاط خلوت
• و دیگر فضاهای معماری زیبا و چشم نواز

این مکان به عنوان یکی از نخستین کتابخانه ها و موزه های ملی ایران نیز شناخته می شود و از این نظر دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی بالایی است.

آدرس: تهران، میدان بهارستان، ضلع جنوب غربی، خیابان اکباتان.