قله دماوند؛ هر آنچه که باید درباره این کوه بدانید

قله دماوند که در شمال ایران قرار دارد، برجسته ترین قله ایران و خاورمیانه و مرتفع ترین آتشفشان آسیا است.

این آتشفشان فعال بالقوه 5610 متر از سطح دریا بالاتر است. ارتفاع نسبی آن که با مقایسه ارتفاع قله به پایین ‌ترین دره بین دماوند و نزدیک ‌ترین قله مرتفع مشخص می‌ شود، 4661 متر است و آن را در رده دوازدهم بین بلندترین قله ‌های جهان قرار می ‌دهد.

کوه دماوند پس از کوه اورست، دومین کوه برجسته در آسیا است. این متن در مورد قله دماوند نوشته شده است تا شما بیشتر درباره این قله اطلاعات کسب کنید.

معرفی اجمالی قله دماوند

قله دماوند در قسمت مرکزی رشته کوه البرز، در جنوب دریای خزر و بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. این قله به عنوان بلندترین قله در ایران و خاورمیانه و هنچنین مرتفع ترین قله آتشفشانی قاره آسیا است و به عنوان یکی از جاهای دیدنی نزدیک تهران شناخته می شود.

ارتفاع قله دماوند حدود 5 هزار متر است که دمای این قله در تابستان به صفر درجه و در زمستان ها به 60 درجه زیر صفر می رسد.

قله دماوند در سال 1387 به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملی ثبت شده است و از سال 1381 هم جزو مناطق چهارگانه با ارزش در حفاظت از محیط زیست قرار گرفته.

شرایط آب و هوایی دماوند

اگر قصد کوهنوردی در زمستان و اوایل بهار (آذر تا اواخر اسفند) را دارید به دلیل هوای فوق العاده سرد حتما تجهیزات لازم را به همراه داشته باشید.

بهترین زمان برای صعود به قله دماوند از نظر ایمنی و سهولت اواسط خرداد تا شهریور است. در این دوره هوا پایدارتر است، اما فصل صعود ممکن است بسته به میزان بارش برف و باران و هوای زمستان و بهار قبلی، 2 تا 3 هفته زودتر شروع شود یا دیرتر به پایان برسد.

علاوه بر آب و هوای مطبوع، خرداد ماه زیباترین ماه کوه دماوند است. در این ماه لاله و خشخاش در دشت لار و دشت های اطراف گوسفندسرا دیده می شود.

با نزدیک ‌تر شدن به شهریور ماه، برف ‌ها آب می ‌شود، هوا گرم‌ تر می ‌شود و کوه‌ نوردی آسان ‌تر می ‌شود؛ بنابراین بسیاری از علاقه مندان به کوهنوردی انگیزه پیدا می کنند تا در تیر و مرداد، قله دماوند را فتح کنند. کوه دماوند در این دو ماه پذیرای حداکثری کوهنوردان است.

محیط زیست دماوند

از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد کوهپایه های دماوند پوشیده از خشخاش قرمز رنگ است. این نوع منحصر به فرد خشخاش که در مناطقی به ارتفاع 2000 تا 3500 متر می روید، در کتاب های معتبر گیاه شناسی به خشخاش لار یا خشخاش رینه اشاره شده است.

جانوران دماوند

دماوند زیستگاه طبیعی حیوانات مختلف از جمله: روباه، هیراکس، سگ، بز، گرگ، شغال، میش و قوچ است.

پرندگانی مانند عقاب طلایی، کبک، بلدرچین، خفاش و زیستگاه بسیاری جانوران مثل پنج گونه مار، انواع موش، مارمولک، عقرب و گورکن در دماوند و کوهپایه های آن است.

اگر خوش شانس باشید می توانید گروه های کبک و گراز را در ارتفاعات کم، گله بزهای کوهی، گله های گوسفندی که در نزدیکی گوسفندسرا چرا می کنند و عقاب طلایی توانا در ارتفاعات بالا در مسیر صعود به قله دماوند را ببینید.

فعالیت های آتشفشانی دماوند

کوه دماوند یک آتشفشان فعال بالقوه است. این مخروط بلند آتش آخرین بار 38500 سال پیش فوران کرد و از آن زمان تاکنون در حال استراحت است. در حال حاضر فعالیت آتشفشانی این کوه به انتشار گاز سولفوریک محدود شده است.

با صعود به قله دماوند، می توانید سنگ های آذرین بیرون را مشاهده کنید. این سنگ ها زمانی تشکیل می شوند که ماگما به سرعت سرد می شود. در نواحی بالاتر از 5300 متر سنگ های سولفوریک با رنگ سبز مایل به زرد یافت می شود.

دهانه آتشفشانی کوه دماوند 400 متر عرض دارد که تقریباً به اندازه یک زمین فوتبال است و پوشیده از دریاچه ای یخ زده است. همچنین نشانه هایی از دهانه های قدیمی در ضلع شمالی و جنوبی کوه وجود دارد.

حفره ای به عرض 1 تا 2 متر که در 50 متری جنوب شرقی قله دماوند قرار دارد و مقادیر زیادی گاز سولفوریک منتشر می کند. چندین حفره کوچک دیگر نیز در نزدیکی تپه سولفوریک یافت می شود، اگرچه مقدار کمی گاز از خود ساطع می کنند.

مسیرهای کوه نوردی قله دماوند

16 مسیر برای فتح قله وجود دارد که 4 تای آنها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و بقیه فرعی هستند. مسیرهای اصلی به شرح زیر است:

• مسیر شمالی: این مسیر از نزدیک روستای ناندال آغاز می شود و از بین دو یخچال به نام های سیوله (سمت راست) و دوبی سل (سمت چپ) می گذرد.
• مسیر شمال شرقی: این مسیر از دو روستای نندل و گزانه قابل دسترسی است و از کنار پناهگاه تخت فریدون در ارتفاع 4350 متری می گذرد. بسیاری از کوهنوردان معتقدند مسیر شمال شرقی از همه زیباتر است.
• مسیر غربی: این مسیر از طریق روستای پلور و جاده خاکی طولانی بالای دشت لار قابل دسترسی است. این مسیر از کنار پناهگاه سیمرغ (ارتفاع 4250 متر) می گذرد. دریاچه لار و سایه متقارن کوه دماوند در طلوع خورشید از زیبایی های این مسیر است.
• مسیر جنوبی: این مسیر از هر دو روستای رینه و پلور قابل دسترسی است. این مسیر از طریق جاده ای خاکی به گوسفندسرا یا بیس کمپ اصلی (3000 متر ارتفاع) متصل می شود.

به دلیل سهولت در صعود، امکانات و دسترسی آسان، مسیر جنوبی راحت ترین مسیر محسوب می شود. سخت ترین مسیر، مسیر شمالی است که به دلیل شیب زیاد و کمبود امکاناتی مانند قاطر است.

عواملی مانند طولانی بودن جاده خاکی و احتمال ریزش سنگ از بالای پناهگاه سیمرغ، خطر صعود به کوه دماوند را از مسیر غربی افزایش می دهد، به همین دلیل این مسیر به ندرت برای کوهنوردی انتخاب می شود.

لیست تجهیزات که برای کوهنوردی قله دماوند نیاز دارید

• کوله پشتی؛
• شلوار کوهنوردی گرم (ترجیحا ضد آب)؛
• کلاه گرم؛
• کرم ضد آفتاب؛
• چوب یا میله؛
• چکمه های کوهنوردی (ضد آب)؛
• کیسه خواب؛
• دستکش گرم؛
• عینک آفتابی؛
• غذا، نوشیدنی و وسایل آشپزی؛

سوالات متداول